Badanie hormonów tarczycy

Badanie hormonów tarczycy to badanie krwi, dzięki któremu można określić poziom tyroksyny (fT4), głównego hormonu produkowanego przez gruczoł tarczowy, oraz tyreotropiny (TSH) – hormonu wytwarzanego przez przysadkę mózgową, który pobudza wydzielanie tyroksyny przez tarczycę. Sprawdź, na czym polega badanie hormonów tarczycy, jakie są dla niego normy i jak interpretować wyniki badania.

Funkcje hormonów tarczycy

Tarczyca jest gruczołem wydzielania wewnętrznego. Zaburzenia jego funkcji (nadmierne lub zbyt małe wydzielanie hormonów tarczycy) należą do najczęstszych chorób endokrynologicznych.

Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu już w łonie matki, gdyż odpowiadają za prawidłowy rozwój układu nerwowego i układu kostnego. Hormony te odpowiadają również za przemiany energetyczne, utrzymanie prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej, przemiany białek, tłuszczów i węglowodanów, bilans wodny organizmu, zapewniają prawidłowe funkcjonowanie serca, przewodu pokarmowego.

Badanie hormonów tarczycyBadanie stężeń hormonów tarczycy ma kluczowe znaczenie w diagnozowaniu chorób tarczycy. Określenie stężenia każdego z nich, a także wzajemnych oddziaływań daje podstawę do rozpoznania nadczynności lub niedoczynności tarczycy, a także przyczyn tych zaburzeń. Hormony oznaczane w diagnostyce schorzeń tarczycy to:

TSH – tyreotropina,

T4 i fT4 – tyroksyna i wolna tyroksyna,

T3 i fT3 – trijodotyronina i wolna trijodotyronina.

Jak wygląda badanie TSH?

Badanie hormonów tarczycy – tyroksyny – to badanie, którego celem jest oznaczenie poziomu tyroksyny we krwi, a co za tym idzie – ocena czynności tarczycy. Większość tyroksyny krążącej we krwi jest związana ze specyficznymi białkami, a tylko ok. 1 proc. krąży w postaci wolnego hormonu, który wywiera wpływ na funkcjonowanie organizmu. W związku z tym podczas badania określa się głównie poziom tzw. wolnej tyroksyny – fT4. Tyroksyna, a także trójjodotyronina (T3), to dwa podstawowe hormony wydzielane przez tarczycę. Proces ich produkcji jest kontrolowany przez podwzgórze oraz przysadkę mózgową. Kiedy ilość tych hormonów w organizmie spada poniżej normy, podwzgórze wydziela hormon, który stymuluje tyreotropinę (TSH), aby ta pobudziła tarczycę do produkowania tych hormonów. Kiedy odpowiednia ilość hormonów T3 i T4 zostanie uwolniona, aktywność TSH jest hamowana. W związku z tym badając poziom tyroksyny, należy oznaczyć także stężenie TSH. Badanie polega na pobraniu krwi (zwykle z żyły łokciowej), a następnie na przesłaniu jej do laboratorium.

Wskazania do badania hormonów tarczycy

Badanie stężenia tyroksyny zleca zazwyczaj lekarz endokrynolog. Jest wskazane u osób, u których zauważono objawy niedoczynności tarczycy (m.in. spowolnienie czynności życiowych, sucha i chłodna skóra, zmniejszony apetyt, zaparcia, senność) lub nadczynności tarczycy (m.in. nadmierne pocenie się, zmęczenie, nagła utrata wagi, bezsenność). Skierowanie na badanie powinny otrzymać również osoby z tzw. wolem, czyli przerostem gruczołu tarczowego, a także te, u których podejrzewa się choroby przysadki (która wydziela za mało lub za dużo TSH) oraz autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (tzw. choroba Hashimoto). Wskazaniem do badania może być także kontrola skuteczności leczenia przeciwtarczycowego, leczenia niedoczynności tarczycy oraz raka tarczycy. Czasami badanie poziomu tyroksyny jest pomocne przy diagnozowaniu niepłodności u kobiet.

Jakie są normy hormonów tarczycy?

TSH należy zinterpretować w oparciu o normy przedstawione na wyniku. Zwykle nie ma potrzeby wykonywania od razu pełnej diagnostyki hormonalnej. Najpierw lekarz zleca zwykle badanie stężenia TSH. Podwzgórze i przysadka mózgowa są bardzo czułe na zmiany stężeń hormonów tarczycy i nawet na niewielkie ich wahania odpowiadają obniżonym lub podwyższonym TSH. Kiedy w badaniu okaże się, że wynik TSH nie mieści się w granicach normy, konieczne jest oznaczenie tzw. wolnych hormonów tarczycy, czyli wolnej trijodotyroniny (fT3), a przede wszystkim wolnej tyroksyny (fT4). Pozwala to na dokładną ocenę zaburzeń czynności tarczycy.

Normy FT3 i FT4 przedstawiają się w ten sposób:

1.Norma FT3: 4,0–7,8 pmol/l (stężenie całkowite T3: 1,3–3,1 nmol/l)

1.Norma FT4: 11,8–24,6 pmol/l (stężenie całkowite 58–154 nmol/l)(2)

Interpretacja wyników

Podniesiony poziom TSH rejestruje się w przypadku:

niedoczynność tarczycy (Hashimoto),

wtórna nadczynność tarczycy.

Obniżony poziom TSH może świadczyć o:

przyczynie pierwotnej – nadczynność tarczycy (choroba Gravesa i Basedowa), wtórna (spowodowana niewydolnością przysadki lub podwzgórza) niedoczynność tarczycy.

pierwotnym zniszczeniu przysadki gruczołowej – uraz, nowotwór, martwica poporodowa, stany zapalne.

Obniżenia poziomu TSH może być spowodowane również:

ciąża,

niektóre leki,

głodzenie

choroby przewlekłe związane z układem krążenia.

Samo oznaczenie hormonów tarczycy nie jest obiektywne, dlatego dla potrzeb klinicznych konieczne jest oznaczenie frakcji wolnych hormonów, określanych mianem FT3 i FT4.

Norma FT3 to wynik w granicach 2,25-6 pmol/L (1,5-4 ng/L) przy prawidłowym poziomie TSH 0,4-4,0 µIU/ml. FT3 podwyższone przy jednoczesnym obniżeniu poziomu TSH poniżej 0,4 µ IU/ml może wskazywać na nadczynność tarczycy. Natomiast wynik FT3 poniżej normy przy poziomie TSH powyżej 4,0 µ IU/ml mówi o niedoczynności tarczycy.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here