Jak wykryć WZW B? Jakie badania należy wykonać w celu identyfikacji wirusa HBV? By zdiagnozować wirusowe zapalenia wątroby (WZW) typu B wystarczy wykonać badania krwi. Oznaczenie antygenów i przeciwciał wirusowego zapalenia wątroby (WZW) typu B we krwi stosuje się w profilaktyce i diagnostyce zapalenia wątroby typu B (WZWB). Do antygenów WZW typu B należą antygenHBs(HBsAg) i HBe(HBeAg). Z kolei do przeciwciał – przeciwciała HBs (anty HBs), przeciwciałaHBc (anty-HBc), przeciwciałaHBe (anty-HBe). Ponadto w diagnostyce zakażeń HBV wykorzystuje się także metody PCR – badanie wykrywające DNA, czyli kwas nukleinowy (materiał genetyczny) wirusa. Badanie HBV DNA wykonuje się razem z powyższymi testami, jednak nigdy zamiast nich. Dzięki badaniu można określić wrażliwości HBV na leki, monitorować leczenie i przewidywać odpowiedź na terapię.
Czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu B
Wirusowe zapalenie wątroby typu B, zwane też żółtaczką typu B, należy do bardzo niebezpiecznych chorób zakaźnych. Choroba wywoływana jest przez wirus WZW B (HBV), którym zarazić się jest łatwiej niż wirusem HIV. WZW B jest o tyle podstępną chorobą, że po okresie ostrych objawów może przejść w postać przewlekłą, która czyni osobę zakażoną nosicielem choroby mogącym zarażać kolejne osoby. Mało tego, postać przewlekła choroby prowadzić może do rozwoju marskości wątroby, a następnie raka wątroby. Wirus odpowiedzialny za rozwój WZW B należy do rodziny Hepadnaviridae. Zaliczany jest do DNA wirusów ze względu na budowę jego materiału genetycznego, którym jest właśnie cząsteczka DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego). Wirusem HBV wywołującym WZW B można się zarazić na wiele sposobów. Wirusem HBV zakażonych jest na świecie przeszło 350 milionów ludzi. W Polsce zapadalność na WZW B zmniejszyła się z 43 przypadków na 100 000 mieszkańców w latach 70. do 4,5 przypadku zachorowań na 100 000 mieszkańców po 2000 r. To zmniejszenie liczby zachorowań wiąże się z udoskonaleniem metod sterylizacji sprzętu medycznego oraz z wprowadzeniem powszechnych i obowiązkowych szczepień.
Wirusowe zapalenie typu B – jak się zarażamy
Wirusowym zapaleniem typu B może zarazić się na drodze stosunku seksualnego z osobą zakażoną bez zabezpieczenia (może to być również stosunek analny czy oralny). Zakażenia występuje w wyniku kontaktu ze spermą czy wydzieliną z pochwy, dlatego bardzo ważne jest używanie prezerwatyw, jednak należy pamiętać, że nie chronią one nas w stu procentach. Często zdarza się, że prezerwatywa w trakcie stosunku pęka, albo się zsuwa, lecz wynika to głównie z niewiedzy jak prawidłowo ją stosować. Ważne jest również zwrócenie uwagi na wszelkiego rodzaju ranki czy owrzodzenia, które występują w okolicy narządów płciowych, ponieważ one również mogą prowadzić do zakażenia.
Wirusowe zapalenie typu B – objawy
Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu B zależą od ilości wirusów znajdujacych się organizmie chorego oraz tego w jakim stanie jest układ odpornościowy danego pacjenta. Poniżej przedstawiono główne objawy choroby.
1. Objawy zwiastunowe wirusowego zapalenia wątroby typu B: nie wyróżniają się niczym szczególnym, zwykle przypominają objawy grypopodobne. Pacjenci uskrażają się na ból mięśni, ból stawów, wysoką temperature, ogólne osłabienie oraz zmęczenie. Ponadto pojawiają się dolegliwości w postaci bólu brzucha, nudności, wymiotów czy brak apetytu – wynikające z powiększenia się wątroby.
2. Objawy zaawansowanego wirusowego zapalenia typu B: u pacjentów może pojawić się mocz o barwie piwnia, jasny stolec, żółtaczka, powiększona śledziona oraz wątroba i ból w prawym podżebrzu. Oprócz tego niekiedy występują objawy ze strony innych narządów: mogą pojawić się zmiany w EKG oraz zapalenie trzustki i anemia. Zdarza się (chociaż bardzo rzadko), że rozwija się postać nadostra wirusowego zapalenia wątroby typu B, która w konsekwencji powoduje konieczność przeszczepu wątroby.
3. Objawy przewlekłego zapalenia wątroby typu B: w niewielkiem procencie przypadków wirusowe zapalenie wątroby typu B przechodzi w postać przewlekłą. Wówczas symptomy kliniczne całkiem ustępują, chociaż choroba wciąż trwa, a po latach przynosi powikłania w postaci np. marskości wątroby. Skąd się to bierze? Otóż, wirusy HBV przez cały czas zakażają komórki w wątrobie.
Interpretowanie wyników badania na przeciwciała anty HBs
Schemat interpretacyjny wyników badania anty-BSs prezentuje się następująco:
Wynik ujemny – nie wykryto przeciwciał anty-HBs, konieczne szczepienie w schemacie 0-1-6 miesięcy, a w przewlekłym WZW B dalsze leczenie;
Poniżej 10 j.m/l – poziom przeciwciał nie jest wystarczający do ochrony przed narażeniem na wirusa WZW B, konieczna dawka przypominająca szczepionki lub w przypadku incydentalnego kontaktu z materiałem potencjalnie zakaźnym zalecane podanie 2 ml swoistej immunoglobuliny HBIG do 24 h od zdarzenia.
Powyżej 10 j.m/l – poziom przeciwciał jest niski, lecz zabezpiecza pacjenta przed zakażeniem, zalecana okresowa kontrola poziomu przeciwciał anty-HBs.
Powyżej 100 j.m/l – poziom przeciwciał jest wysoki, zapewniona ochrona przed zakażeniem,nie są wymagane dodatkowe czynności.
Wartości referencyjne zależą od laboratorium wykonującego badanie. Za poziom zabezpieczający przed potencjalnym zakażeniem uznaje się 10 j.m/l.
