Ciśnienie krwi, czyli nacisk jaki wywiera krew na ścianki tętnic, to jeden z najczęściej sprawdzanych wskaźników przez lekarzy. Bowiem często bywa, że pacjent ma zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie tętnicze. Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi? Norma ciśnienia tętniczego krwi zależy od wieku i kilku innych czynników. Inne będą prawidłowe wartości ciśnienia krwi dla dzieci, inne dla dorosłych, a nieco inne dla osób starszych. Wyjątki od przyjętej normy są także u osób chorych na cukrzycę i z chorobami nerek. Przeczytaj ciekawe informacje na ten temat.
Mierzenie ciśnienia krwi – przygotowanie do pomiaru ciśnienia krwi
Do badania krwi, wbrew pozorom, należy się dobrze przygotować, ponieważ jest to niezwykle ważne. Przede wszystkim, podstawowe zalecenia, to:
1. Nie należy mierzyć ciśnienia krwi bezpośrednio po dużym posiłku. Najlepiej odczekać godzinę
2. nie można pić kawy i palić papierosów co najmniej 30 minut przed pomiarem ciśnienia
3. przed pomiarem wskazany jest kilkuminutowy odpoczynek w pozycji siedzącej z podpartymi plecami, w cichym pomieszczeniu
4. ciśnienie krwi należy mierzyć przy normalnej temperaturze ciała. Jeżeli organizm jest wyziębiony lub rozgrzany, warto chwilę odczekać
5. pomiar powinien być dokonany w lewej ręce; jeżeli lekarz stwierdzi słabe krążenie w lewej ręce, to mankiet można zapiąć wokół prawego nadgarstka
6. pacjent powinien znajdować się w pozycji siedzącej, z podpartymi plecami, kończyna górna powinna być obnażona, bez uciskającej odzieży, biżuterii, zegarka, luźno wsparta ze zgięciem łokciowym na poziomie 4. międzyżebrza. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, niezależnie od pozycji ciała pacjenta
Ciśnienie krwi – charakterystyka i pomiar
Ciśnienie krwi dzieli się na skurczowe i rozkurczowe. W chwili skurczu krew wypychana jest z serca do aorty – wtedy w tętnicach panuje najwyższe ciśnienie tętnicze. Kiedy następuje rozkurcz, ciśnienie tętnicze jest najniższe. Jak dokonać pomiaru? Może to zrobić lekarz lub sam pacjent. Ciśnienie tętnicze mierzy się specjalnym urządzeniem – ciśnieniomierzem. Jeżeli ktoś musi stale kontrolować wartości ciśnienia krwi, może takie urządzenie kupić w aptece.
Ciśnienie krwi – normy
Normy ciśnienia krwi będą inne dla osoby dorosłej, dla dziecka i dla noworodka. Optymalne ciśnienie krwi dla dorosłego wynosi 120/80 mm Hg. Dziecko od 1. do 8 roku życia powinno mieć ciśnienie tętnicze 110/75 mm Hg, natomiast noworodek – 102/55 mm HG.
Pomiar ciśnienia krwi we własnym domu – zasady
To, czy udaje się utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi, najłatwiej skontrolować poprzez samodzielne mierzenie ciśnienia w domu.
1) Zaleca się używanie w pełni automatycznych aparatów posiadających walidację z mankietem zakładanym na ramię.
2) Należy wykonywać po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach, rano i wieczorem, o stałych porach, w równych odstępach czasu (np. 6.00–18.00, 7.00–19.00 itp.). Pomiary powinny być wykonywane bezpośrednio przed przyjęciem leków, a w godzinach porannych przed jedzeniem.
3) Przed założeniem ciśnieniomierza naramiennego naciśnij tętnicę ręki dwoma palcami w odległości ok. 2,5 cm ponad łokciem, po wewnętrznej stronie ręki, aby określić, w którym miejscu tętno jest najsilniejsze. Mankiet ciśnieniomierza naramiennego powinien znajdować się ok. 1,5 cm od łokcia. Ciśnieniomierz nadgarstkowy zakładaj zawsze w ten sposób, aby dłoń była skierowana do góry, a mankiet ciśnieniomierza nadgarstkowego powinien znajdować się w odległości ok. 1,5 cm od dłoni.
4) Mankiety na rzepy mocno ściśnij. Mankiet ciśnieniomierza zarówno nadgarstkowego, jak i naramiennego podczas pomiaru powinien znajdować się na tym samym poziomie co serce.
5) Przed pomiarem odwróć dłoń do góry, usiądź w wyprostowanej pozycji na krześle, weź 5-6 głębokich oddechów i rozluźnij całe ciało.
6) Jeżeli mankiet nie jest na tym samym poziomie co serce lub trudno ci jest utrzymać rękę w bezruchu, to do podparcia ramienia możesz użyć jakiegoś miękkiego przedmiotu, np. zwiniętego ręcznika. Podczas pomiaru nie wolno odchylać się, rozmawiać ani poruszać ręką.
7) Przed kolejnym pomiarem trzeba odczekać około 5 minut.
Ciekawostka na temat badania ciśnienia krwi
Wbrew pozorom, naprawdę niezwykle ważny, jest też sam sposób mierzenia ciśnienia tętniczego oraz rodzaj aparatu używanego do badania. Jeżeli pomiar jest wykonany aparatem z mankietem naramiennym, a badający ciśnienie zbyt mocno uciśnie słuchawką tętnicę ramienną, to ciśnienie rozkurczowe będzie niższe od faktycznego. Przy aparatach automatycznych w zasadzie mierzone jest tylko ciśnienie skurczowe, a rozkurczowe jest wyliczane według specjalnego wzoru i dlatego pomiar nie zawsze jest miarodajny. Niedokładny będzie też pomiar u osób z zaburzeniami rytmu oraz wtedy, gdy baterie w aparacie są na wyczerpaniu. Niezależnie jednak od przyczyny istnienia znacznych różnic między ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym każda taka sytuacja wymaga wykonania podstawowych badań laboratoryjnych oraz EKG, które mogą być podstawą do zmiany sposobu leczenia nadciśnienia tętniczego.
