Odmiedniczkowe zapalenie nerek najczęściej jest wynikiem nieleczonej lub źle leczonej infekcji cewki moczowej lub pęcherza moczowego, która rozprzestrzeniła się do nerek. Wówczas należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. W przeciwnym razie może dojść do rozwoju przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek, a w konsekwencji do niewydolności tego narządu. Jakie są przyczyny i objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek? Na czym polega leczenie tej choroby?
Odmiedniczkowe zapalenie nerek to choroba, w przebiegu której, w wyniku stanu zapalnego, dochodzi do uszkodzenia tkanki śródmiąższowej nerek i komórek kanalików nerkowych. Nieleczona lub źle leczona może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia nerek, a w konsekwencji do ich niewydolności.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek – przyczyny
Odmiedniczkowe zapalenie nerek odpowiedzialne są bakterie. Najczęściej atakują pałeczki jelitowe i gronkowiec. Do zakażenia dochodzi gdy nasz system odpornościowy jest osłabiony. Narażone są osoby, które przez dłuższy czas przyjmowały antybiotyki lub leki immunosupresyjne oraz osoby po zabiegach na drogach moczowych. Za zapalenie dróg moczowych odpowiadają również drobnoustroje przenoszone drogą płciową. Chlamydie, mikolazmy, dwoinka rzeżączki i wirusy. Najczęściej atakują kobiety aktywne seksualnie. Zapalenie dróg moczowych częściej spotyka kobiety, rzadziej mężczyzn. Dzieje się tak, gdyż drogi moczowe kobiet są inaczej zbudowane niż drogi moczowe mężczyzn. U kobiet cewka moczowa jest krótsza i bakteriom łatwiej jest wniknąć do niej.
Ryzyko zachorowań na odmiedniczowe zapalenie nerek wzrasta z powodu:
•osłabienia odporności organizmu,
•dny moczanowej,
•kamicy nerkowej,
•wad budowy układu moczowego,
•cukrzycy.
Na zapalenie dróg moczowych szczególnie narażone są kobiety w ciąży i płód oraz osoby w podeszłym wieku.
Odmiedniczowe zapalenie nerek – objawy
W ostrej postaci choroby objawem dominującym jest nagły, ostry ból w okolicy lędźwiowej (jedno lub dwustronny), który może promieniować do pachwiny. Ponadto pojawiają się objawy charakterystyczne dla zapalenia dolnych dróg moczowych:
stan podgorączkowy lub gorączka
ogólne osłabienie
nadciśnienie tętnicze
dolegliwości ze strony układu pokarmowego: bóle brzucha, nudności i wymioty
tzw. objawy dyżuryczne: ból podczas oddawania moczu, częstomocz, częste parcie na mocz z towarzyszącym pieczeniem, krwiomocz
Objawem charakterystycznym, wskazującym na stan zapalny nerki, jest dodatni objaw Goldflama. Gdy lekarz uderza w okolicę lędźwiową pleców, pacjent odczuwa dotkliwy ból. Jeśli zapalenie jest wynikiem niewyleczonego zapalenia pęcherza, pacjent może odczuwać także dyskomfort przy uciśnięciu okolicy nadłonowej.
Postać przewlekła przebiega skąpo objawowo lub bezobjawowo, aż do zaawansowanego stadium przewlekłej niewydolności nerek.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek – diagnoza
W pierwszej kolejności wykonuje się badanie moczu. Często występuje białkomocz i mniej lub bardziej nasilony krwiomocz. Wzrost liczby krwinek białych i bakterii w moczu jest umiarkowany. W badaniach krwi na stan zapalny wskazują podniesione CRP i OB. Stwierdza się także leukocytozę i wzrost poziomu mocznika, który wskazuje na zaburzenia pracy nerek. Równoczesny wzrost poziomu kreatyniny również może wskazywać na uszkodzenie nerek. U chorego z podejrzeniem odmiedniczkowego zapalenia nerek wykonuje się także badanie ultradźwiękowe, obrazujące nerki (w przebiegu choroby są one obkurczone, ich powierzchnia jest nieregularna z powodu wielu zbliznowaceń tkanki śródmiąższowej). W nielicznych przypadkach lekarz podejmuje decyzję o biopsji nerki.
Odmiedniczkowe zapalenie nerek – leczenie
Osobom cierpiącym na odmiedniczkowe zapalenie nerek zaleca się postępowanie ogólne:
•leżenie w łóżku,
•przyjmowanie około dwóch litrów płynu dziennie,
•regularne oddawanie moczu (bezpośrednio przed snem i po stosunku płciowym).
Przewlekłe odmieniczkowe zapalenie nerek
To choroba zapalna nerek, w przebiegu której dochodzi do bliznowacenia miąższu nerki i zniekształcenia układu kielichowo-miedniczkowego. Nie obserwuje się, jak w postaci ostrej, nagle pojawiających się dolegliwości bólowych. Chorobie często towarzyszy nadciśnienie tętnicze. W trakcie diagnostyki podczas wykonywania badania USG jamy brzusznej zwracają uwagę małe wymiary nerek, świadczące o procesie inwolucyjnym. Charakterystyczny jest również obraz pielografii – obserwuje się zaciągnięcia, zniekształcenia i poszerzenia kielichów nerkowych. Najczęstszym powodem, dla którego pacjenci zgłaszają się po poradę lekarską, są nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych. Jeśli zajęte procesem zapalnym są obie nerki, obserwuje się wielomocz i nykturię (nocne oddawanie moczu), związane z upośledzeniem zagęszczania moczu.
Jak zapobiegać odmiedniczkowemu zapaleniu nerek?
1. Należy dbać o higienę intymną, zwłaszcza w trakcie miesiączki.
2. Należy unikać używania dezodorantów intymnych, perfumowanych mydeł i płynów do kąpieli; Najlepiej stosować specjalistyczne żele do higieny intymnej;
3. ok. 15 minut przed rozpoczęciem stosunku należy wypić szklankę wody. W jego trakcie bakterie, które znajdują się w cewce moczowej, mogą zostać wepchnięte do pęcherza. Wypicie wody przed stosunkiem i opróżnienie pęcherza bezpośrednio po nim umożliwia wydalenie chorobotwórczych bakterii.
4. Lepiej zrezygnować z metod antykoncepcji, które są oparte na środkach chemicznych, gdyż zaburzają florę bakteryjną pochwy, a co za tym idzie – zwiększają ryzyko infekcji
