Zapalenie gruczołów Bartholina to jedna z dolegliwości dotykających kobiet, która może stać się źródłem licznych frustracji. Uniemożliwia cieszenie się życiem seksualnym i bardzo często znacznie utrudnia również wykonywanie wielu codziennych zajęć. Zapalenie gruczołów Bartholina dotyka gruczołów odpowiedzialnych za nawilżanie okolic wejścia do pochwy. Są one rozmiaru ziarenka grochu i znajdują się w rejonie mniejszych warg sromowych. Produkowana przez nie wydzielina nawilża ich wewnętrzną stronę. Zapalenie gruczołu Bartholina najczęściej występuje u aktywnych seksualnie kobiet w wieku 20-30 lat. Charakterystycznym objawem ostrego zapalenia gruczołu Bartholina jest szybko narastający silny ból okolicy sromu, który dokucza szczególnie przy siadaniu i zmianie pozycji.
Gruczoły Bartholina – czym są?
Gruczoły Bartholina zlokalizowane są wewnątrz warg sromowych większych (w ich środkowo-dolnej części). Odpowiedzialne są przede wszystkim za wytwarzanie śluzowej wydzieliny, która wydostaje się przez przewody wyprowadzające na ścianki boczne przedsionka pochwy. To właśnie dzięki temu w czasie podniecenia seksualnego wejście do pochwy jest wilgotne i śliskie. Tworzenie się torbieli powoduje, że wydzielina nie może być wydzielana, co w konsekwencji powoduje, że w tym miejscu tworzą się ropnie
Zapalenie gruczołu Bartholina – powstawanie
Za powstanie zapalenia gruczołu Bartholina odpowiadają m.in. gronkowce i dwoinki rzeżączki. Dolegliwość dotyka najczęściej młode kobiety między drugą a czwartą dekadą życia. Może wystąpić również u kobiet w ciąży i u osób, które borykają się z nawracającymi bakteryjnymi zapaleniami pochwy. Ropień gruczołu może sam pęknąć, po czym jego zawartość może wypłynąć na powierzchnię skóry lub do przedsionka pochwy (w tym przypadku wizyta u lekarza jest konieczna). Wyciek zawartość ropnia przynosi zazwyczaj ustąpienie niekomfortowych dolegliwości. Jeśli choroba ma łagodny przebieg, pomocne okazują się być nasiadówki z roztworu manganianu i potasu. W przeważającej części przypadków, wymagana jest interwencja lekarza. W tym przypadku wykonuje on drenaż. Polega on na wycięciu otworu na wewnętrznej stronie torbieli i odprowadzeniu wydzieliny. Lekarz dokonuje wycięcia jamy ropnia i umieszczenia w nim sączku, który pozwoli na wyciek zawartości gruczołu.
Zapalenie gruczołu Bartholina – przyczyny
Położenie sromu w niedalekiej odległości od odbytu i w bezpośredniej styczności z ujściem cewki moczowej, powoduje narażenie gruczołów przedsionkowych większych na kolonizację patogennymi bakteriami i w rezultacie na zwiększone ryzyko wystąpienia stanów zapalnych. Ponadto, srom narażony jest na drażniące działanie wydzieliny pochwowej, która wytwarzana jest przez nabłonek pochwy w przypadku jej zapalenia. Podatność sromu na urazy mechaniczne również odgrywa ważną rolę. Niestosowanie podstawowych wymogów higieny miejsc intymnych może być powodem nawracających problemów związanych z zapaleniem w obrębie gruczołów przedsionka pochwy. Ropień gruczołu Bartholina powstaje w kilku patologicznych etapach. Na początku, wskutek np. stanu zapalnego, dochodzi do zablokowania wąskiego ujścia gruczołu. Następnie ma miejsce akumulacja wydzieliny w jego wnętrzu, co prowadzi do powstania torbieli gruczołu. Kolejnym etapem rozwoju tej patologii jest zakażenie treści torbieli pochodzenia bakteryjnego i powstanie ropnia.
Zapalenie gruczołu Bartholina – objawy
Silny i ostry ból w rejonach wargi sromowej może być znakiem zapalenia gruczołu Bartholina. Taki ból zwiększa się w szczególności podczas wywierania nacisku na ten gruczoł (podczas siedzenia, leżenia na brzuchu), ruszania nogami i ocierania o siebie ud i warg sromowych. Warto wiedzieć, że wystąpienie zapalenie dotyczy najczęściej lewej lub prawej strony sromu, rzadko obu stron. Ropień, który powstaje, może mieć wielkość małego kauczuka lub limonki.
Zapalenie gruczołu Bartholina – diagnoza
Pierwsze objawy schorzenia, które zauważa się na samym początku to pojawienie się małej grudki, ciepłej w dotyku, wypełnionej płynem i bardzo bolesnej nawet przy delikatnym dotyku. W ostrych przypadkach grudka boli nawet przy chodzeniu czy siadaniu. Oczywiście ból nasila się przy współżyciu. Z powodu stanu zapalnego ból i zaczerwienienie może występować również na jednej bądź obu wargach sromowych. Diagnozę stawia się na podstawie badania. Prawdopodobieństwo zachorowania zwiększa się jeżeli występowały przypadki infekcji intymnych lub choroby przenoszone płciowo w przeszłości. U kobiet w okresie menopauzy bądź w okresie poprzedzającym ją, zaleca się dodatkowo przeprowadzenie biopsji, aby wykluczyć guzy.
Zapalenie gruczołu Bartholina – leczenie
Leczenie zachowawcze polega na obserwacji lub/i równoczesnym stosowaniu antybiotykoterapii. W przypadku pojawienia się mało nasilonych objawów zapalenia (zaczerwienienie, niewielki obrzęk, lekki ból) może zostać włączona antybiotykoterapia oraz „domowe sposoby leczenia”. Należą do nich nasiadówki lub okłady z preparatów zawierających octanowinian glinu (np. Altacet, płyn Burowa), rumianek, nadmanganian potasu (KMnO4) lub mieszanek ziołowych (np. Vagosan).
